Fundacja – podmiot posiadający osobowość prawną powołany w celu prowadzenia określonej działalności społecznie użytecznej, która finansowana może między innymi z dochodów, które przynosi działalność gospodarcza prowadzona przez fundację.
DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA PROWADZONA PRZEZ FUNDACJE
Każda fundacja podlega obowiązkowemu wpisowi do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, który stanowi część Krajowego Rejestru Sądowego. Jednakże wpis w tymże nie uprawnia fundacji do podjęcia działalności gospodarczej. Aby było to możliwe należy spełnić szereg określonych prawem warunków. Podstawowym z nich jest wymóg uzależniający możliwość prowadzenia działalności gospodarczej od odpowiedniego zapisu w statucie fundacji. Jeżeli w akcie tym brak jest postanowienia zezwalającego na wykonywanie przez fundację działalności gospodarczej to niezbędnym jest jego zmiana polegająca na dodaniu do statutu zapisu, zgodnie z którym prowadzenie takiej działalności przez fundację stanie się możliwe. Ważne jest przy tym aby wprowadzane zapisy wyraźnie określały zakres i zasady prowadzenia działalności gospodarczej przez fundację. Następnie należy dokonać wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego – rejestru przedsiębiorców.
Fundacja przy prowadzeniu działalności gospodarczej ograniczona jest treścią art. 5 ustawy o fundacjach, zgodnie z którym może ona prowadzić taką działalność jedynie w rozmiarach służących realizacji jej statutowych celów. Nie oznacza to jednak, że cel, dla którego fundacja jest prowadzona jak i przedmiot podejmowanej przez nią działalności gospodarczej musi być tożsamy. Pomimo tego, że w przeszłości pojawiały się odmienne tezy, od dłuższego czasu przyjmuje się, że wspomniane ograniczenie odnosi się do rozmiaru prowadzonej działalności, z której zyski powinny być co najmniej w większości przekazywane na działalność statutową. Oznacza to również, że celem głównym fundacji nie może być prowadzenie działalności gospodarczej, która powinna jedynie być aktywnością uboczną, a jej efekt w postaci dochodu wspierać powinien fundację w realizacji jej statutowego celu. Tak więc fundacje mogą podejmować wszelki rodzaj działalności gospodarczej, z wyjątkiem tych, które w drodze ustawy zostały zastrzeżone do wykonywania przez wyspecjalizowane podmioty, np. banki czy towarzystwa ubezpieczeniowe. Wynika to z faktu, że fundacje, tak jak każdy inny podmiot korzysta ze swobody działalności gospodarczej, co zagwarantowane jest ustawą o swobodzie działalności gospodarczej.
PODSUMOWANIE
Decydując się na założenie fundacji warto zamieścić w statucie postanowienia umożliwiające fundacji prowadzenie działalności gospodarczej. Zapis taki nie zobowiązuje, a jedynie uprawnia fundację do podjęcia działalności gospodarczej. Jednakże decydując się na jej rozpoczęcie nie można tracić z uwagi tego, że stanowić ma ona jedynie działalność subsydiarną fundacji, która powinna być jednym ze środków zmierzających do realizacji celów statutowych fundacji. Tym samym należy dojść do wniosku, że cel fundacji niejako określa zakres i rozmiar prowadzonej działalności gospodarczej. W razie zaś gdy dojdzie do zbytnich rozbieżności między prowadzoną przez fundację działalnością gospodarczą, a jej celem statutowym możliwe jest podjęcie czynności nadzorczych, które mogą wiązać się z daleko idącymi konsekwencjami prawnymi.